Terug naar het overzicht

100 jaar geleden rolde de Accijnstoren vier meter opzij 

In 33,5 minuut ging hij ruim 4 meter opzij; aanstaande maandag, 29 juli, is het precies 100 jaar geleden dat de Accijnstoren een stuk opschoof. Verplaatst naar de plek waar hij nu staat. Waarom? De Bierkade moest verbreed worden door meer autoverkeer en dus moest het gebouw uit 1622 plaatsmaken, anders zou het nu namelijk midden op de Bierkade staan. Gelukkig bleef de toren bestaan en is hij met een bijzondere Amerikaanse techniek verrold, en dat allemaal terwijl het 17-eeuwse uurwerk in de toren netjes doortikte. 

Drie mensen, die uit het raam van de Accijnstoren hangen met de Nederlandse vlag. Dit zijn een lokale horecaondernemer, de havenmeester en wethouder Van de Ven.
Vanuit de Accijnstoren: eigenaar van restaurant La Locanda Joey Slot, havenmeester Paul Litjens en wethouder Erfgoed Anjo van de Ven. Foto: Jan Jong Fotografie 

Een stuk opzij 
Tegenwoordig staat de Accijnstoren keurig naast de verbrede brug. Vroeger was deze brug een stuk smaller en tot 1924 stond de Accijnstoren tegen deze brug aan. Toen de Bierkade, en dus ook de brug, verbreed moest worden door meer autoverkeer, moest de toren plaats maken. De verplaatsing duurde 33,5 minuut en trok ontzettend veel publiek. Zelfs het nationale nieuws kwam kijken. Voorzichtig werd de toren ingepakt met ijzeren balken, door die constructie was de toren goed beschermd en kon hij opgekrikt worden. Na iets de hoogte in te gaan, werd hij op rollen gezet en 4,20 meter opgeschoven richting het Kanaal. Daar kreeg de toren een nieuw plekje. Een plek die extra stevig was gemaakt door een nieuwe damwand en een fundering van 38 palen. 

Gebouw (de Accijnstoren) naast de brug op de Bierkade in Alkmaar
De Accijnstoren voor verplaatsing. Foto: Collectie Regionaal Archief Alkmaar

Het was een knap staaltje techniek hoe de toren 100 jaar geleden zo nauwkeurig is verrold. Doordat hij is verplaatst kunnen we nu nog steeds van dit bijzondere gebouw genieten – een belangrijk stuk van onze Alkmaarse (handel-)geschiedenis en tegenwoordig een belangrijk herkenningspunt in de stad.

Wethouder Erfgoed, Anjo van de Ven

Belasting betalen 
De accijnstoren is in 1622 gebouwd als een soort belastingkantoor. Hier kon belasting (accijns) betaald worden over spullen die op de markt in de stad verkocht werden. Bijvoorbeeld over kaas, touwen en bier. Het geld dat binnenkwam uit accijnzen was voor Alkmaar een belangrijke bron van inkomsten.  

Kom je kijken? 
De gemeente nodigt geïnteresseerden van harte uit op dit bijzondere feest. Het is mogelijk om vanaf 15:00 tot 17:00 uur aan te sluiten langs de Bierkade. De Accijnstoren kan die middag uitgebreid bezichtigd worden en bezoekers worden getrakteerd op een hapje, drankje en bijzondere archiefbeelden bij La Locanda – het restaurant tegenover de toren. Om 15:30 zal de kleinzoon (Willibrord Beemsterboer) van de technisch adviseur (Hendrik Punt) rond de verplaatsing destijds, een korte lezing geven over de betrokkenheid van zijn grootvader. Rond 16:00 wordt een menselijk lint gevormd langs de kade en worden zij en de toren getrakteerd op een muzikale verrassing vanaf het water. Voor de mensen die liever op een ander moment een kijkje nemen, ieder jaar op Monumentendag wordt de Accijnstoren ook opgesteld. 

Een ontwerptekening van een gevelsteen ter ere van de verrolling van de Accijnstoren. Daarop staat: Verrold 28 juli 1924.
Ontwerptekening gevelsteen ter ere van de verrolling van de Accijnstoren. Foto: Collectie Regionaal Archief Alkmaar

Over de gemeente Alkmaar

Bel de perstelefoon: (072) 5 48 95 55.