Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Vanaf 1 januari 2024 gaat naast de Omgevingswet ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Gebouwen moeten veilig, gezond, bruikbaar en duurzaam zijn. Het doel van de Wkb is dat de bouwkwaliteit verbetert en dat er meer controle is tijdens de bouw. Voor bepaalde eenvoudigere bouwwerken verdwijnt de technische bouwvergunning. In plaats daarvan doet u een bouwmelding. Ook zet u een kwaliteitsborger in. Dat is een onafhankelijke controleur die van plan tot oplevering meekijkt en controleert. Zo worden alle technische eisen gecheckt, precies op het moment dat het kan én nodig is.

Wilt u gaan bouwen, dan moet u bij de gemeente nagaan of het past binnen het omgevingsplan. Hier kunnen regels in staan waardoor u een vergunning nodig hebt voordat u gaat bouwen. Maar ook regels die het bouwen verbieden, bijvoorbeeld om planten en dieren te beschermen. Dit verandert niet. Nieuw is dat u voor bepaalde eenvoudige bouwwerken, zoals een woning, fietsbrug of bedrijfshal, geen technische bouwvergunning meer nodig hebt. In plaats daarvan moet u een bouwmelding doen bij de gemeente. De controle wordt gedaan door een kwaliteitsborger. Deze onafhankelijke controleur checkt niet alleen uw plannen, maar zorgt er ook op de bouwplaats voor dat alles gaat volgens de bouwtechnische regels.

De gemeente blijft toezichthouder. Ze behoudt dus al haar toezichthoudende en handhavende bevoegdheden. Ze blijft verantwoordelijk voor het toezicht op de bestaande bouw en de omgevingsveiligheid. En ook voor de vergunningen die wel nodig zijn. En alleen de gemeente mag de bouw stilleggen. Bijvoorbeeld als er een groot probleem ontstaat tijdens het bouwen.

Voor u zal de kwaliteitsborger de grootste verandering zijn. Eerst controleerde de gemeente vooraf of uw plannen aan alle eisen voldeden en hield toezicht tijdens de bouw. Onder de Wkb controleert de kwaliteitsborger voor en tijdens de bouw, en bij de oplevering. De kwaliteitsborger legt vast wat de bouwrisico’s zijn van uw plannen en houdt daarbij rekening met specifieke lokale omstandigheden.

In de gemeente Alkmaar komen met name in het historisch centrum van Alkmaar en de historische dorpskernen funderingen op staal voor. Een nieuwe fundering kan een risico zijn voor de naastgelegen bestaande funderingen.

Door tijdens het hele bouwproces te controleren, ontstaan er minder fouten. Minder fouten betekent ook minder kosten voor herstelwerk. En gaat er toch iets mis? Onder de Wkb zijn aannemers langer verantwoordelijk voor hun eigen fouten en de gebreken die daaruit volgen. Denk aan brandonveilige constructies, te weinig isolatie of slecht werkende ventilatie. Ook als u deze fouten of gebreken pas na de oplevering ontdekt. Als opdrachtgever loopt u dus minder risico.

De Wkb geldt niet direct voor alle gebouwen, maar gaat in fases in. De wet geldt eerst voor gebouwen in de zogenoemde gevolgklasse 1. Dit zijn gebouwen met beperkt risico, zoals woningen en eenvoudige bedrijfspanden. Gaat er iets mis met de bouw, dan zijn de gevolgen voor de bewoner of gebruiker in verhouding minder groot dan bij bijvoorbeeld een ziekenhuis. Of uw bouwproject onder de Wkb valt, kunt u nagaan op Omgevingsloket Overheid.