De nieuwe erfpachtregels van gemeente Alkmaar

De gemeente Alkmaar heeft nieuwe erfpachtregels bepaald. Tijdens informatiebijeenkomsten heeft onder andere de waardevolle inbreng van erfpachters gezorgd voor een duidelijke en passende set aan regels. Deze regels gelden voor de nieuwe erfpachttijdvakken. In 2027 gaan de eerste nieuwe erfpachttijdvakken in.

De drie pijlers

Er zijn drie belangrijke pijlers betreft de nieuwe erfpachtregels:
              1. De regels zorgen voor duidelijkheid
              2. De kosten voor de erfpachter worden zoveel mogelijk beperkt
              3. De inkomsten voor de gemeente blijven gelijk of mogen licht stijgen

Verandering van de regels

• Aan de hand van de grondwaarde berekenen we hoeveel iemand per jaar betaalt als hij een stuk grond pacht van de gemeente. Ook wordt de grondwaarde gebruikt om te bepalen hoeveel geld iemand betaalt als hij de grond helemaal koopt (bloot eigendom). Het idee was om de grondwaarde te berekenen als een vast percentage van de WOZ-waarde (de waarde van het huis en de grond volgens de gemeente). Dit percentage zou dan 20% zijn voor ieder huis. Daarom wordt grondwaarde nu anders berekend. Drie voorbeelden zijn:
  • Voor grondgebonden woningen (eengezinswoningen) en garages buiten het centrum; een vaste grondprijs van € 425,- per m² (prijspeil 2025). Er wordt gerekend met het perceeloppervlakte dat in het systeem van het Kadaster staat. Voor appartementen en garages buiten het centrum; een grondquote van 15% van de WOZ-waarde.
  • Woningcorporaties krijgen voor alle sociale huurwoningen een korting van 25% op de grondwaarde.
• Het canonpercentage wordt gebruikt voor het berekenen van de canon. De grondwaarde wordt vermenigvuldigd met dit percentage. Voor het canonpercentage wordt nu een minimum van 1% en een maximum van 3% gehanteerd. Dit moet zorgen voor een stabielere canon – een canon die niet explosief stijgt of extreem daalt.
• De tijdvakken duren straks niet meer 50 jaar, maar 25 jaar. Dit moet de kans op extreme stijging van de grondprijzen en dus van de canon halveren. 

De inkomsten van de gemeente

Als de gemeente niets aan de huidige regels zou veranderen, stijgen de inkomsten voor de gemeente naar 9 miljoen euro. Met de nieuwe regels zijn de inkomsten bijgesteld naar 4 miljoen euro in 2038. Dat is een lichte stijging. Dit komt doordat de berekening van de grondwaarde is aangepast. Daarnaast gebruiken we een vast canonpercentage van 1,75% voor de vervroegde canonherziening. De vervroegde canonherziening is het eerder berekenen van de grondwaarde en canon voor de volgende erfpachtperiode. Dit geeft de erfpachter vaak meer duidelijkheid en zekerheid.

Participatieproces

In juni 2024 waren er vijf erfpachtbijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten zijn de plannen voor het volgende erfpachttijdvak gedeeld en besproken. Dankzij de bijeenkomsten is onder andere opnieuw onderzocht hoe de grondwaarde berekend wordt.

Leeswijzer

Er is een leeswijzer ontwikkeld. Deze leeswijzer maakt het lezen van de bepalingen eenvoudiger. De leeswijzer is al te vinden op de website van de gemeente Alkmaar. De leeswijzer is definitief na het collegebesluit.

Hoe nu verder?

Op 7 oktober nam het college een voorgenomen besluit over de erfpachtregels. De volgende stap is dat de erfpachtregels worden besproken in de commissie Ruimte op 12 november en in de raadsvergadering van 28 november. Hierna wordt een definitief collegebesluit genomen. Dit definitieve besluit wordt verwacht in januari of februari 2025.

Maatwerkoplossingen

Er komen maatwerkoplossingen voor erfpachters die door het betalen van de erfpachtcanon in financiële problemen komen.