POCITYF heeft zijn naam te danken energiepositieve gebieden. Dat houdt in: een gebied of gebouw produceert meer (duurzame) energie dan dat ze zelf gebruikt en geeft de overtollige energie aan gebouwen in de buurt.

Alkmaar paste vernieuwende duurzame technologieën toe in Boekelermeer en de Westrand: Bloemwijk, De Hoef en Olympiapark. De duurzame technieken kunnen op andere plekken of gebieden in Alkmaar worden toegepast.

Demonstratiegebieden

Onderstaande projecten zijn tussen 2018 en 2025 gerealiseerd binnen POCITYF:

Sportcomplex De Meent

Sportcomplex De Meent is een grote sportlocatie in Alkmaar met een binnen- en buitenijsbaan, verschillende sporthallen, een fitnessruimte, horeca, kantoorruimtes en sportonderwijsfaciliteiten. Het gebouw is met 18 vernieuwende maatregelen van een grootverbruiker van energie veranderd in een energiepositief (energieleverend) gebouw. Zo zijn er ongeveer 2500 zonnepanelen op het dak, de carport en overdekte fietsenstalling geplaatst. Er is dakisolatie, een warmtepomp, een thermische batterij, een elektrische batterij en een Warmte/koude opslag (WKO). Alle maatregelen samen zijn gekoppeld aan een Smart Grid. Dit netwerk stuurt de vraag en het aanbod van energie. Zo is bijvoorbeeld de elektriciteit van de zonnepanelen gekoppeld aan de energievraag van verlichting in het gebouw en laadpalen. De Meent heeft een duurzame verwarmings- en koeloplossing waarbij restwarmte van de ijsmachines en warmte uit een ondergrondse warmteopslag worden gebruikt als bronnen voor de warmtepompen. Een laagtemperatuur-warmtenet maakt het ook mogelijk om de warmte en kou te delen met aangrenzende gebouwen. De energie die ‘over’ is, wordt opgeslagen in een grote batterij en eventueel in het stroomnet gebracht. Die energie wordt vervolgens weer door Busmaatschappij Connexxion gebruikt om elektrische stadsbussen op te laden.

Bloemwijk

In de woonwijk Bloemwijk staan 174 sociale huurwoningen. 52 woningen zijn volledig nieuw gebouwd en voorzien van circulaire isolatie, ondergrondse warmteopslag, HR+++ glas, zonnepanelen, een warmtepomp en een batterij. Hierbij is deels gebruik gemaakt van gerecyclede materialen. De bewoners zijn nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van de woningen. Zij mochten meedenken en -beslissen over de gebruikte energie-oplossingen.

bloemwijkalkmaar.nl

Laadtaarn

Er is steeds meer vraag naar elektrische laadpunten, zowel voor auto’s als voor boten. Alleen nemen deze laadpunten veel ruimte in en zijn ze niet altijd even mooi in het straatbeeld. Samen met TotalEnergies is de ‘Laadtaarn’ ontwikkeld. De Laadtaarn maakt deel uit van de aanwezige straatverlichting (lantaarnpaal). Daarnaast zijn er twee ingebouwde aansluitingen voor het opladen van elektrisch voer- en vaartuigen (laadpunt). Het uiterlijk van de Laadtaarn past beter bij het karakter van de historische binnenstad. “Toekomst en verleden komen hier bij elkaar door te moderniseren en tegelijkertijd het bewaren van het historisch stadsgezicht,” zegt wethouder Duurzaamheid Christian Schouten.

Noordertogt

Op het dak van flatgebouw Noordertogt aan de Van der Veldelaan is een staalconstructie geplaatst met daarop 650 zonnepanelen. Daarnaast is de volledige zuidgevel bekleed met 135 verticale zonnepanelen. Alle panelen gezamenlijk wekken op jaarbasis ongeveer 250.000 kWh aan elektriciteit op. Dit komt overeen met het totale jaarverbruik van het gebouw, zowel voor het huishoudelijk gebruik als voor de centrale voorzieningen. Om de overbelasting van het elektriciteitsnet te voorkomen zijn in de kelder twee batterijen geplaatst die de pieken in netwerk kunnen opvangen. Dit geldt voor pieken aan de vraagkant, bijvoorbeeld als beide liften in werking zijn, maar ook voor pieken in het terugleveren als alle zonnepanelen tegelijk elektriciteit produceren. Voordat de staalconstructie met de zonnepanelen op het dak werd geplaatst, is het bestaande dak voorzien van een extra laag isolatie met daarop polyvinylbutyral (PVB). Dit is circulair materiaal dat wordt gemaakt van de kunststof folies die worden teruggewonnen bij recycling van gelaagd glas. De dakbedekking is op dit gebouw voor het eerst op deze schaal toegepast, heeft een verwachte levensduur van 20 jaar en kan naar verwachting in de toekomst nog tot 6 maal opnieuw op deze wijze worden gerecycled.

InVesta

Stichting InVesta is een expertisecentrum voor startups in Alkmaar op het gebied van vergistings- en vergassingstechnologie. Het gebouw van InVesta is gemaakt met circulaire materialen zoals kozijnen, deuren, de trap en de wandpanelen. De ramen zijn van HR+++ glas om warmte in het gebouw te behouden waarbij de vloerverwarming zorgt voor een comfortabel klimaat. Op het dak liggen 150 zonnepanelen, er zijn 24 PVT-panelen, een warmtepomp en een buffervat-boiler. Hierdoor is het gebouw energiepositief.

investa.org

TIPPING

TIPPING is een methode die wordt toegepast om al in de eerste fase van een project samen te werken met inwoners en andere belanghebbenden. Door samen te werken met deze vertegenwoordigers versnelt het project. Zij helpen ook andere inwoners om de nieuwe technologieën te begrijpen en er op de juiste manier gebruik van te maken. Het netwerk met de vertegenwoordigers bestaat uit: (1) gebruikers die interesse hebben in techniek en doe-het-zelf-projecten, (2) gebruikers die goed kunnen communiceren en motiveren op het gebied van duurzaamheid, en (3) gebruikers die natuurlijke, informele leiders zijn. Zij letten op de installatie, het gebruik, de kosten en de service van de nieuwe systemen. De leiders bepalen de agenda en discussiepunten met de projectleiders in Alkmaar.

Dillenburg

De appartementen aan de Dillenburgstraat zijn aangesloten op het warmtenet van HVC. De warmte voor het warmtenet wordt grotendeel geproduceerd door de biomassacentrale. Dit is een duurzaam alternatief voor een gasgestookte cv-ketel en leidt tot een forse reductie van de CO2-uitstoot. In de toekomst kan het warmtenet worden gevoed door geothermie of een andere duurzame bron. De individuele gasketels zijn vervangen door moderne warmtesystemen die zorgen voor de centrale verwarming en het warme tapwater in de woningen. Radiatoren zijn vervangen, zodat de verwarming vanuit het warmtenet geleverd kan worden. Daarnaast zijn per woning vier zonnepanelen op het dak aangebracht. Tegelijk met de werkzaamheden aan de verwarming zijn de bewoners ook overgegaan op elektrisch inductie-koken en inmiddels zijn alle gasmeters uit de gebouwen verwijderd.

Minecraft

In het voorjaar van 2024 hebben ruim 70 scholieren uit de regio Alkmaar hard gewerkt aan het ontwikkelen van een woonwijk voor Schools Reinventing Alkmaar. Bij deze wedstrijd kregen leerlingen de opdracht om zelf een duurzame woonwijk in Alkmaar te ontwerpen in Minecraft Education. Het was belangrijk dat deze woonwijk zelf voor energie en voedsel zorgt. In een spannende finale ging groep 7 van OBS Liereland er met de eerste prijs vandoor. Alle deelnemers hadden goede ideeën over hoe woonwijken in de toekomst zo duurzaam en leefbaar mogelijk kunnen zijn. Vooral de duurzame materialen, het vele groen en de goede ideeën voor energie vielen op. De filmpjes van de finalisten werden beoordeeld door een jury. De prijs is uitgereikt door Burgemeester Anja Schouten in de Raadzaal in het Stadhuis. “Ik ben ontzettend trots op de creativiteit en het enthousiasme van onze jonge inwoners. Dit project heeft laten zien dat de toekomst van Alkmaar in goede handen is. De innovatieve en fantasierijke ideeën die we hebben gezien, inspireren ons allemaal om samen te bouwen aan een betere en mooiere gemeente”, aldus burgemeester Anja Schouten. 1e plaats: groep 7 van OBS Liereland. 2e plaats: klas 1b van het Stedelijk Dalton College Alkmaar. 3e plaats: klas 2 van VSO de Spinaker uit Den Helder.

Energieleverend geluidsscherm

Inwoners hadden een wens: een geluidsscherm langs de Schagerweg (N245), Huiswaarderweg (N245) en Nollenweg (N508). De gemeente Alkmaar bedacht een creatieve oplossing: het Energieleverend Geluidsscherm van ongeveer 2,5 kilometer lang, 5 meter hoog en bestaande uit een frame met 4.300 zonnepanelen aan de kant van de weg. Een deel van het scherm is voorzien van een groenscherm met zonnepanelen op de bovenkant. Het scherm in Alkmaar is een pilotproject. Het is een goed voorbeeld voor de verdere ontwikkeling van energieleverende geluidsschermen. De opbrengst van het Energieleverend Geluidsscherm wordt gebruikt om een deel van de kosten voor de bouw van het scherm terug te verdienen. De hoeveelheid stroom komt overeen met het verbruik van ongeveer 440 huishoudens. Het plaatsen van grote accu’s (buurtbatterijen) kan in de toekomst mogelijk helpen bij een stroomtekort in de buurt.