Hoe houden we Alkmaars Kanaal veilig en bereikbaar?

Fotografie: Digaverde

In het omgevingsbeeld van het Alkmaars Kanaal staan 10 kwaliteitsregels waar initiatieven en ontwikkelingen in de 5 deelgebieden van het Alkmaars Kanaal aan moeten voldoen. Eén van de regels is: werken aan een mobiliteitssysteem in balans. Met balans bedoelen we genoeg ruimte voor de auto, openbaar vervoer, fietsers en voetgangers in de hele stad. Zodat iedereen op een veilige manier tot aan de eigen woning kan komen. Het onderzoeksbureau Goudappel Coffeng heeft onderzocht wat nodig is om de gemeente Alkmaar aantrekkelijk, leefbaar, bereikbaar en veilig te houden. In dit artikel kan je lezen waarom we dit onderzoek lieten uitvoeren en wat de eerste resultaten zijn op basis van de ontwikkelbeelden die voor het Alkmaars Kanaal vastgesteld zijn.

Groei betekent verkeerstoename

De ambitie van het Alkmaars Kanaal is het bouwen aan een vitale stad, waarbij tot 2040 15.000 nieuwe woningen gebouwd worden. Dat betekent dat we als gemeente er ongeveer 30.000 inwoners bij krijgen. En dat betekent natuurlijk ook een toename van verkeer. Om te kunnen reageren op deze groei is onderzoek naar de te verwachten verkeerseffecten nodig. Dit doen we met behulp van het Verkeersmodel Alkmaar. Het verkeersmodel wordt opgebouwd uit heel veel data. Zoals data verkregen door verkeerstellingen, maar ook cijfers van het CBS (Centraal Bureau Statistiek), verplaatsingsonderzoeken en toekomstige (woning)bouw. Dit model beschrijft op basis van deze data de (toekomstige) verkeersbewegingen van Alkmaar.

Voorspellen van de hoeveelheid verkeer in de toekomst

Met behulp van een verkeersmodel wordt een voorspelling gemaakt van de toekomstige verkeerssituatie. Een verkeersmodel is een modelmatige weergave van de werkelijke verkeerssituatie. Voorspellen is moeilijk, zeker als het om de toekomst gaat. Echter is het verkeersmodel wel het meest betrouwbare instrument om de toekomstige verkeerssituatie – tot 2040 – te voorspellen.

In het verkeersmodel is een variant gebouwd waarbij alle ontwikkelingen in het Alkmaars Kanaal zijn verwerkt. Deze variant is gebruikt voor het onderzoek Mobiliteitseffecten Alkmaars Kanaal. Dit onderzoek laat zien dat de voertuigverliesuren met de bouw van alle woningen aan het Alkmaars Kanaal 3 keer zo hoog is als we geen plannen maken. Voertuigverliesuren is de totale vertraging opgelopen door beperkte doorstroming van het verkeer in een bepaald gebied. Simpel gesteld: een autorit binnen Alkmaar duurt dan in de spits drie keer zo lang als nu. Waar een rit nu 5 minuten duurt, loopt dit in 2040 op naar 15 minuten. De aanwezige infrastructuur kan het verkeer niet verwerken, dus er moet nagedacht worden hoe we dit gaan oplossen. Anders staat de auto stil, is het onveilig voor fietsers en voetgangers en kan de bus niet goed doorstromen. En de leefbaarheid van de stad neemt af door de geluidshinder die ontstaat.

Wat zien we in de rest van Nederland?

Bij het voorspellen kijk je ook naar trends en ontwikkelingen in de rest van Nederland. Er zijn meer waar net als in onze gemeente in het gebied rond de binnenstad compact gebouwd wordt. Daar zien we dat de groei van de stad leidt tot andere vormen van vervoer. Er vindt daar een geleidelijke verschuiving van autogebruik naar lopen, fietsen en gebruik maken van het openbaar vervoer.

Bij het voorspellen kijk je ook naar trends en ontwikkelingen in de rest van Nederland. Er zijn meer waar net als in onze gemeente in het gebied rond de binnenstad compact gebouwd wordt. Daar zien we dat de groei van de stad leidt tot andere vormen van vervoer. Er vindt daar een geleidelijke verschuiving van autogebruik naar lopen, fietsen en gebruik maken van het Openbaar vervoer.

Volgende stap: opstellen van een strategie

Op basis van het eerste onderzoek is besloten een mobiliteitsstrategie op te stellen voor de gemeente Alkmaar. Zo zorgen we ervoor dat de stad veilig en bereikbaar blijft voor iedereen. In zo’n strategie wordt gekeken naar maatregelen voor alle soorten vervoer: auto, openbaar vervoer, fietsen, lopen. Onderdelen en ontwikkelingen in de strategie kunnen zijn: ontwikkelingen in het OV, extra fiets mogelijkheden, nieuwe vormen van mobiliteit zoals deelmobiliteit, thuiswerken en het inrichten van mobiliteit hubs.

De eerste stap is het uitbreiden van het verkeersmodel. Het verkeersmodel voorspelt nu alleen het autoverkeer. Om de mobiliteit van de toekomst nog beter te kunnen voorspellen wordt het model uitgebreid. Hierdoor krijgen we ook inzicht in het gebruik van de fiets en het gebruik van openbaar vervoer. De uitbreiding van het verkeersmodel vindt in de eerste helft van 2022 plaats. Dit model vormt een basis voor de op te stellen mobiliteitsstrategie. De strategie gaan we met de gemeenteraad en samen met  inwoners, bedrijven en andere belangstellenden opstellen. Als alles voorspoedig loopt vindt die stap in de tweede helft van volgend jaar plaats.